Bướu cổ đơn thuần là một dạng bướu cổ nhẹ nhất. Bướu cổ đơn thuần là tình trạng tuyến giáp bị phình to hơn bình thường nhưng nguyên nhân không bắt nguồn từ viêm nhiễm, ung thư, cường giáp hay suy giáp. Xu hướng mắc bệnh này ở nữ nhiều hơn nam. Người bệnh bướu cổ không nên ăn gì là thắc mắc của rất nhiều người bệnh. Vì chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị bệnh bướu cổ. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc người bị bệnh bướu cổ không nên ăn gì và nên ăn gì.
Đối tượng dễ mắc bướu cổ đơn thuần?
Những đối tượng dễ mắc bướu cổ đơn thuần như:
- Những người trong thời gian dài không sử dụng các thực phẩm chứa nhiều iod
- Người có nhu cầu hormone tuyến giáp cao như phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, trẻ em độ tuổi dậy thì,…
- Người mắc bệnh mạn tính như suy thận mạn, viêm đại tràng, tiêu chảy kéo dài,… ảnh hưởng đến sự hấp thu và đào thải iod.
- Người có tiền sử mắc bệnh lý về tuyến giáp như tuyến giáp, rối loạn tuyến giáp tự miễn, nhiễm trùng,…
- Di truyền, gia đình có người mắc bướu cổ hoặc bệnh lý về tuyến giáp.
- Người sau điều trị các bệnh lý tâm thần.
Triệu chứng của bướu giáp đơn thuần
Triệu chứng chính của bướu cổ đơn thuần là tuyến giáp phình to hơn bình thường, người bệnh sẽ thấy cổ mình to hơn. Và khi tuyến giáp phình ra đủ lớn có thể gây áp lực lên khí quản (khí quản) và ống dẫn thức ăn (thực quản). Điều này có thể dẫn đến:
- Khó thở, ho hoặc thở khò khè.
- Cảm giác vướng ở cổ họng.
- Khó nuốt, nuốt đau.
- Giọng nói thay đổi, thường gặp là khàn tiếng.
- Hay ho và nghẹn.
Bên cạnh những dấu hiệu ở cổ, người bệnh bướu cổ có thể có những dấu hiệu toàn thân như:
- Mệt mỏi, căng thẳng, lo âu
- Da khô
- Mắt lồi
- Cảm giác hồi hộp đánh trống ngực hay đổ mồ hôi
- Sút cân đột ngột
Một số nguyên tắc ăn uống khi bị bướu cổ
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh bướu cổ. Các yếu tố dinh dưỡng bao gồm thiếu iod, thiếu hụt protein và năng lượng sẽ tác động lên tình trạng bệnh bướu cổ. Do đó, dựa trên những yếu tố này mà nguyên tắc ăn uống cho người bướu cổ bao gồm:
- Bổ sung các thực phẩm giàu iod như hải sản, sò, ngao,… và quan trọng nhất là muối iod thường xuyên.
- Tránh thực phẩm làm giảm hấp thu iod.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý giàu vitamin, năng lượng, đủ hydrocacbon và protein.
Dựa trên những nguyên tắc ăn uống này để người bệnh bướu cổ có thể áp dụng vào chế độ dinh dưỡng của mình.
Thực phẩm mà người bệnh không nên ăn
Thiếu iod là nguyên nhân chính gây ra bệnh bướu cổ. Vì thế, bên cạnh việc dùng thuốc điều trị, người bệnh cần có một chế độ ăn uống khoa học để cải thiện và ngăn sự tiến triển của bệnh. Vậy người bệnh bướu cổ không nên ăn gì?
Những thực phẩm mà người bướu cổ không nên ăn gồm:
Các loại rau cải
Các loại rau họ cải chứa glucosinolate là một hợp chất của lưu huỳnh. Khi ăn vào cơ thể, glucosinolate sẽ chuyển hóa thành isothiocyanates, ngăn chặn sự hấp thu iod của tuyến giáp. Hậu quả dẫn đến bệnh bướu cổ. Đồng thời, khi ăn các loại rau cải sẽ làm giảm tác động tích cực của iot với tuyến giáp dẫn đến làm to tuyến giáp trạng.
Một số loại rau cải mà người bệnh bướu cổ không nên ăn gồm: Bông cải xanh, bắp cải, cải xoăn, rau cải, súp lơ và su hào. Trường hợp nếu người bệnh vẫn muốn ăn những loại rau này thì nên ăn ít, trước khi chế biến thì thái nhỏ chúng, rửa sạch với nước. Cách làm này sẽ giúp loại bỏ 75% hàm lượng isothiocyanates trong rau và nếu luộc có thể loại được đến 95%.
Bắp cải trắng
Trong bắp cải trắng chứa Gotrin, một hoạt chất cản trở hoạt động bình thường của tuyến giáp, nguyên nhân gây bướu cổ. Do vậy, người bệnh không nên ăn bắp cải vì nó sẽ khiến kích thước khối bướu phát triển to.
Nếu người bệnh muốn ăn bắp cải thì nên ăn lượng ít và trước khi nấu, cần thái nhỏ rửa và ngâm 10-15 phút để gotrin phân hủy hết.
Đậu nành
Đậu nành được biết đến với nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng với người bướu cổ, loại thực phẩm này lại làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng. Theo báo cáo từ viện y tế quốc gia, đậu nành có đặc tính kháng giáp và đặc tính này sẽ tăng lên khi người bệnh ăn thiếu iod.
Người bệnh bướu cổ nên kiêng những sản phẩm từ đậu nành như sữa đậu nành, đậu phụ,…
Ngũ cốc
Trong một số loại ngũ cốc như hạt kê, khoai mì,… có chứa tác nhân gây bệnh bướu cổ như oxazolidin thrones, thiocyanates,… khiến cơ thể khó hấp thu iod và ức chế hoạt động của tuyến giáp. Nếu người bệnh bổ sung những thực phẩm này sẽ làm bướu cổ khó thuyên giảm mà càng tiến triển nghiêm trọng hơn.
Các loại hoa quả chứa sắc tố
Một số loại hoa quả chứa sắc tố thực vật như cam, quýt, lê, táo, nho có chứa flavon. Khi ăn vào cơ thể, flavon được các vi khuẩn đường ruột phân giải thành axit glycero benzoic và axit ferulic. Hai sản phẩm này là những chất ức chế chức năng của tuyến giáp rất mạnh, làm bệnh bướu cổ nặng thêm.
Bên cạnh bệnh bướu cổ không nên ăn gì thì những món ăn nào tốt cho người bướu cổ cũng là mối băn khoăn của người bệnh.
Những món ăn người bệnh nên ăn
Những món ăn tốt cho người bị bướu cổ như:
Hải sản
Hải sản là nguồn cung cấp omega – 3, selen và iod tự nhiên rất tốt cho cơ thể. Món ăn từ hải sản lại vô cùng phong phú nhờ lựa chọn đa dạng về thực phẩm như tôm, cua, cá, ngao, hến, ghẹ… Từ những loại thực phẩm này, người bệnh có thể chế biến nhiều món hấp, xào, nướng, nấu theo khẩu vị.
Sữa
Các sản phẩm từ sữa như sữa chua, kem và sữa có chứa i-ốt. Tuyến giáp cần i-ốt để ngăn các tuyến của nó bị phì đại – được gọi là bướu cổ. Các chế phẩm từ sữa cũng vô cùng phong phú như sữa chua, pho mát,…
Rong biển
Theo đông y, rong biển có tác dụng làm mềm khối u rắn, tiêu đờm, lợi thủy, tiết nhiệt. Do đó, trong trường hợp bướu cổ, nó sẽ giúp làm mềm khối u. Đặc biệt, trong rong biển chứa hàm lượng iod cao giúp điều hòa hormon tuyến giáp và tăng cường miễn dịch.
Các món ăn từ rong biển cũng rất đa dạng cho người bệnh lựa chọn như: Canh rong biển, rong biển ăn với sushi, rong biển trộn salad,..
Trứng
Trứng chứa lượng selen và iod lành mạnh. Để có nhiều lợi ích nhất cho sức khỏe. Người bệnh nên ăn cả quả trứng vì lòng đỏ chứa hầu hết các chất dinh dưỡng.
Khoai tây
Ít ai biết khoai tây là một trong những loại rau củ chứa nhiều iod nhất. Để có được lượng iod cao nhất từ khoai tây, người bệnh nên ăn cả vỏ. Người bệnh có thể nấu, xào hay chiên bằng nồi chiên không dầu theo sở thích vừa ngon miệng vừa bổ sung iod cho cơ thể.
Tóm lại, mọi băn khoăn về bệnh bướu cổ không nên ăn gì và ăn gì đã được giải đáp trong bài viết này. Người bệnh nên thực hiện kết hợp với việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát tốt tình trạng bệnh.